Już po raz dwudziesty piąty przedstawiciele samorządów, administracji rządowej, sektora nauki, firm teleinformatycznych oraz organizacji pozarządowych i eksperckich spotkali się na jednym z najważniejszych krajowych spotkań poświęconych cyfryzacji samorządów. Jubileuszowa, 25 Konferencja Miasta w Internecie odbyła się 22-23 czerwca w Warszawie pod hasłem CYFROWA TOŻSAMOŚĆ SAMORZĄDÓW: PERSPEKTYWA 2030. GLOBALNE WYZWANIA, MOTORY ZMIAN, LIDERZY TRANSFORMACJI.

Z perspektywy wyzwań współczesności, a przede wszystkim poważnych kryzysów z jakimi mierzymy się przez globalną pandemię oraz inwazję Rosji na Ukrainę, świadomość znaczenia cyfryzacji administracji w środowiskach administracji publicznej w Polsce znacząco wzrosła. Ostatnie dwa lata wyraźnie pokazały, jak dobrze przygotowane, elastyczne systemy informatyczne i e-administracja mogą przeciwdziałać chaosowi i wspomóc realizację bieżących działań administracji. - Ostatnie lata pokazały, że efektywna administracja państwowa musi się cyfryzować. Widzieliśmy to przede wszystkim w pandemii, kiedy to dzięki osiągnięciom digitalizacji ochrony zdrowia możliwe było szybkie przestawienie się na inny tryb pracy. Teraz, mierząc się z problemem włączenia przeszło 3 milionów osób uciekających przed wojną w cyfrowy obieg administracji, mamy tego kolejny przykład. Wierzę, że podczas tej konferencji zauważymy, jak wiele wspólnych celów i jak niewiele rozbieżności jest pomiędzy nami – przedstawicielami rządu, samorządów, biznesu oraz ekspertami. – mówił Paweł Lewandowski, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Mierząc się z tymi kryzysami władze publiczne zmuszone są do konfrontowania się także z wyzwaniami wynikającymi z podziałami ról i zadań na różnych poziomach zarzadzania. – W chwili obecnej warto, abyśmy spróbowali odpowiedzieć sobie na pytanie o to, gdzie przebiega linia demarkacyjna między lokalnością a centralnością – uważa Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich. – Mierząc się przez lata z problemem związanym z interoperacyjnością systemów, rozwiązaliśmy go siekierą, pozbywając się siłą rozwiązań, które opracowywane były lokalnie. To słabość państwa, nie pozostawia bowiem miejsca na tworzenie rozwiązań dopasowanych do problemów np. małych jednostek samorządowych, które działają w oparciu o ścisłe procedury. W debacie zwrócono uwagę na potrzebę opracowania - we współpracy ekspertów samorządów lokalnych, regionalnych i rządowych - standardów cyfrowych usług publicznych na wysokim poziomie dojrzałości.

Kwestia adekwatności usług cyfrowych do potrzeb mieszkańców była także punktem centralnym dyskusji na temat smart cities. Piotr Olkiewicz, partner zarządzający SENVI podkreślał rolę mieszkańców w kształtowaniu inteligentnych miast: - Z punktu widzenia wyzwań, o których dziś mówimy, nie ma sensu zajmować się smart cities pomijając w tym procesie mieszkańców miast. Miasta bez mieszkańców nie istnieją. Jeśli chcemy wejść na drogę do prawdziwie mądrych miast musimy nastawić się na proces długotrwały, trwający 20-30 lat. I tworząc strategie i plany musimy włączyć w nie wszystkich mieszkańców –zarówno tych młodych, jak i starszych. W podobnym tonie wypowiadała się Monika Kamińska, dyrektor Biura ds. Smart City w Urzędzie Miejskim w Białymstoku. - Naszpikowanie miasta czujnikami nie wypaliło. Technologia nie może być po to, aby być. Jeśli już „oczujnikujemy”, to musimy wyciągnąć wnioski, tworzyć predykcje i na koniec dnia to od mieszkańca i jego decyzji powinno być zależeć, co się z tymi danymi zrobi.

Do ważnych deklaracji doszło z kolei podczas obrad okrągłego stołu poświęconego inwestycjom w sieci nowej generacji na poziomie regionalnym i lokalnym w perspektywie rozwoju technologii 5G. W dyskusji wzięli udział przedstawiciele korporacji samorządowych i instytucji rządowych, operatorzy telekomunikacyjni i eksperci zajmujący się badaniem zjawisk społecznych związanych z dezinformacją. Celem okrągłego stołu była wymiana doświadczeń związanych z tworzeniem inwestycji teleinformatycznych, ale także – a może przede wszystkim – zbudowanie pola do ściślejszej współpracy pomiędzy sektorem komercyjnym i samorządowym. – Z obrad jasno wynika, że za mało się znamy. A powinniśmy poznać się lepiej. Musimy bowiem dobrze zrozumieć potrzeby mieszkańców, bo jako strona komercyjna możemy na nie odpowiadać. Czy to potrzeby na same usługi, ale też i na to, aby tworzyć je tak, by nie wzbudzać wśród ludzi niezadowolenia. Bardzo liczę, że w takich spotkaniach roboczych będziemy się spotykali w przyszłości – apelowała Małgorzata Zakrzewska, dyrektor wykonawcza ds. korporacyjnych w PLAY.

Propozycję formy takiej współpracy zaproponowała natomiast Agnieszka Aleksiejczuk, dyrektor Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego w Białymstoku. – Dobrym modelem współpracy byłyby cykliczne spotkania w gronie operatorów telekomunikacyjnych oraz przedstawicieli JST stowarzyszonych w korporacje samorządowe, czyli z wójtami, burmistrzami i starostami. Po takich dużych spotkaniach regionalnym, partnerzy komercyjni mieliby dużo łatwiejszą drogę do dotarcia do konkretnych gmin. Takie spotkania pomogą nam być bardziej świadomymi tego, jakie inwestycje są planowane oraz realizowane, a przez to zmniejszy ryzyko niepewności i niezadowolenia wśród mieszkańców. Brak takich spotkań i nasz brak wiedzy o tym, kto np. jest gospodarzem danej inwestycji, nie służy kreowaniu pozytywnego PR technologii 5G. Prezes Stowarzyszenia „Miasta w Internecie”, Krzysztof Głomb, zadeklarował wsparcie organizacji takich spotkań.

Rozwojowi sieci nowych generacji towarzyszy bezprecedensowy opór społeczny, będący efektem szerzenia dezinformacji oraz fake newsów. O tym, jak sobie z nim radzić na poziomie edukacji obywateli opowiadali Rafał Pawlak z Laboratorium Badań Urządzeń Telekomunikacyjnych w Instytucie Łączności - Państwowym Instytucie Badawczym oraz Łukasz Kiwicz, radca w Departamencie Telekomunikacji Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Przedstawiciele operatorów zaś dzielili się swoimi doświadczeniami związanymi ze współpracą z mieszkańcami regionów, w których planowane były inwestycje: – Nigdy nie osiągniemy takiej sytuacji, w której nikt nie będzie protestował, bo ktoś buduje mu za oknem maszt, na który nie chce patrzeć. Warto jednak pracować nad zmianą nastawienia ludzi pokazując im przede wszystkim korzyści płynące z posiadania sieci nowej generacji. Możemy to robić pokazując im przykładowe rozwiązania z zakresu smart cities, z których mogliby korzystać – czujniki pozwalające szybko znaleźć miejsca parkingowe, czy też aplikacje do kontroli stanu oświetlenia w najbliższym sąsiedztwie. – sugerował Maciej Staszak, Wiceprezes Zarządu Emitel.

Problematyka reakcji mieszkańców na rozwój technologiczny poruszona była także przez Artura Krawczyka, dyrektora projektów cyfrowych SMWI. W trakcie Konferencji zainicjował on program „Gmina w zasięgu” - wspierający liderów i pracowników samorządowych w działaniach na rzecz inwestycji w sieci mobilne nowych generacji. Program mierzy się z wyzwaniem rzekomej szkodliwości inwestycji dla ludzkiego zdrowia i środowiska naturalnego zdrowie i oferuje bezpłatne wsparcie doradcze (także w zakresie formalno-prawnym) samorządom z całego kraju.